Wiele źródeł mówi o tym, że język polski jest jednym z najtrudniejszych języków na świecie. Jest w tym chyba sporo prawdy. Profesjonalny copywriter musi jednak doskonale znać wszystkie zawiłości języka, by móc sumiennie wykonywać swoją pracę. Niby znasz zasady i regułki ortograficzne, a jednak zdarzają się wyrazy czy zwroty, z którymi ciągle masz problem? Większość z nas tak ma. Jedną z takich wątpliwości jest kwestia przecinka przed „czy”. Powinniśmy go postawić czy nie? Oto jest pytanie!
Co znajdziesz w tym artykule?
„Czy” czyli co?
Wyraz „czy” w języku polskim może spełniać jedną z dwóch podstawowych funkcji. Jest spójnikiem, łączącym dwie części jakiegoś zdania, bądź partykułą, wprowadzającym kolejne zdanie podrzędne. Brzmi to bardzo skomplikowanie, jest jednak proste i doskonale nam znane. Rozważmy oba przypadki.
„Czy” jako spójnik – co z przecinkiem?
„Czy”, które traktowane jest w zdaniu jako spójnik oznacza to samo, co słowa „lub”, „albo”. Mówiąc prościej, spójnik „czy” łączy ze sobą dwa wykluczające się elementy. Przykład:
Wolisz iść na spacer czy na basen
Wychodzisz czy zostajesz?
W takim przypadku prze „czy” nie postawimy przecinka.
Oczywiście, od każdej reguły są jakieś wyjątki. O jakie wyjątki chodzi?
Jeżeli np. wymieniasz jakieś elementy i każdy z nich zaczynasz spójnikiem „czy”, wówczas pomiędzy kolejnymi elementami musisz postawić przecinek.
Czy jabłko, czy gruszka, czy banan – wszystkie owoce są zdrowe.
„Czy” w roli partykuły
Zdecydowanie częściej „czy” występuje w roli partykuły, która wprowadza zdanie podrzędne. Co to oznacza w praktyce? Przede wszystkim to, że w tym przypadku stawiamy przecinek! Przykład:
Nie mogę sobie przypomnieć, czy mi o tym mówiła.
Zapytał mnie wczoraj, czy pójdziemy jutro do kina.
Jeżeli zdanie, które zostało wprowadzone przez „czy”, nie jest zakończone kropką, oddziel je przecinkami:
Od tego, czy dobrze się nauczysz, zależy zdanie egzaminu.
Istnieje jeszcze jeden przypadek – „czy” będące partykułą poprzedza „czy”, które jest spójnikiem. Co wtedy z przecinkiem? Okazuje się, że to jest właśnie jeden z tych wyjątków od reguły – w tym przypadku przecinka nie stawiamy, bo zdania nie są równorzędne. A co, jeśli nie da się jednoznacznie określić, w jakiej roli występuje „czy”? Wówczas najbezpieczniej jest zastosować przecinek.
Jak widzisz, język polski wcale nie jest oczywisty nawet dla rodowitych Polaków! Zawsze znajdzie się jakiś kruczek, który zaskoczy i da powody do zastanowienia się. W przypadku słowa „czy” i jego podwójnej roli, sprawa jest w zasadzie prosta. Nie zbyt wielu możliwości, nie ma też dużo wyjątków. Pamiętaj o tym, że to właśnie takie drobne detale w Twoim tekście świadczą o Twoim profesjonalizmie. Warto więc nauczyć się tych kilku regułek, by zachwycać krystaliczną poprawnością każdej przygotowanej treści.
